Zmarł profesor Janusz Gil - założyciel zielonogórskiej astronomii

Profesor Janusz Gil
Ze smutkiem zawiadamiamy, iż 19 października 2014 r., w wieku 63 lat,  zmarł profesor Janusz Gil - astronom, prorektor Uniwersytetu Zielonogórskiego do spraw nauki i współpracy z zagranicą, członek Polskiego Towarzystwa Astronomicznego. Był twórcą zielonogórskiej astronomii.

Uroczystości pogrzebowe odbędą się w piątek 24 października 2014 roku. Rozpocznie je o godz. 12:00 otwarte posiedzenie Senatu Uniwersytetu Zielonogórskiego poświęcone pamięci prof. zw. dr. hab. Janusza Gila (Aula Uniwersytetu Zielonogórskiego, ul. Podgórna 50), po którym o godz. 14:00 nastąpi ceremonia pogrzebowa na Cmentarzu Komunalnym w Zielonej Górze przy ulicy Wrocławskiej (przejazd autokarami spod auli na cmentarz).

Prof. Janusz Gil był autorem 154 publikacji naukowych, cytowanych ok. 1700 razy, w tym 92 prac filadelfijskich, cytowanych ok. 1650 razy (indeks Hirscha - 26), a także licznych artykułów i kilku książek popularnonaukowych.

Poniżej tekst o prof. Januszu Gilu przygotowany przez pracowników Instytutu Astronomii Uniwersytetu Zielonogórskiego oraz parę słów od Jarka Kijaka - pierwszego studenta i doktoranta u Profesora.



Prof. dr hab. Janusz Gil  (1951-2014)

Z ogromnym żalem zawiadamiamy, że nasz przyjaciel i kolega, Janusz Gil, zmarł nagle wczoraj, 19 października 2014, w swoim domu w Wilkanowie koło Zielonej Góry.

Urodził się w 1951 roku. Po ukończeniu szkoły podstawowej, a następnie średniej podjął studia na Wydziale Matematyczno-Fizycznym Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Rzeszowie, które ukończył magisterium. Niedługo potem rozpoczął studia doktoranckie oraz pracę naukowo-dydaktyczną jako asystent na Wydziale Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego, które ukończył w 1983 roku. Tym samym otrzymał awans na stanowisko adiunkta. Po obronie doktoratu wyjechał do Narodowego Centrum Radioastronomii w Charlottesville, a potem,  od 1985 do 1987 roku, przebywał na Wydziale Fizyki i Astronomii Uniwersytetu Kentucky w Stanach Zjednoczonych.

Na Uniwersytecie Warszawskim otrzymał w 1988 roku stopień naukowy doktora habilitowanego. W tym samym roku został zatrudniony jako adiunkt w Instytucie Fizyki, a następnie kolejno: profesor nadzwyczajny i dyrektor Instytutu Astronomii Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Tadeusza Kotarbińskiego w Zielonej Górze (od 2001 roku Uniwersytet Zielonogórski). Z jego inicjatywy 1 lipca 1989 roku utworzono Zielonogórskie Centrum Astronomii, które było prekursorem późniejszego Instytutu Astronomii UZ. Instytut pod kierownictwem Janusza Gila stał się liczącym, a także znanym w kraju oraz na świecie ośrodkiem astronomicznym. W latach 1991-1993 przebywał na stypendium Humboldta w Instytucie Radioastronomii Maxa Plancka w Bonn. Zajmował się badaniem pulsarów oraz gwiazd neutronowych, a w szczególności ich promieniowaniem radiowym i rentgenowskim.

W 1996 roku prezydent Polski Aleksander Kwaśniewski nadał mu tytuł profesora nauk fizycznych. Rok później wyjechał jako honorowy profesor wizytujący na Uniwersytet w Hongkongu. Honorowe stypendium Humboldta uzyskał w 2001 roku. W 2005 roku przebywał na Wydziale Fizyki i Astronomii Uniwersytetu Las Vegas w Nevadzie jako profesor wizytujący.

Janusz był nie tylko naszym mentorem, wieloletnim dyrektorem Instytutu Astronomii oraz ostatnio Prorektorem do spraw Nauki i Współpracy z Zagranicą Uniwersytetu Zielonogórskiego, ale również przyjacielem i kolegą.

Wszyscy pamiętamy jego entuzjazm i pasję naukową, które były siłą napędową badań, jakie prowadził i wielu osiągnięć w jego karierze.

Janusz był także człowiekiem wizji. To właśnie On był założycielem zielonogórskiej astronomii. Ośrodek ten  szybko wpisał się w światową mapę ośrodków astrofizycznych zajmujących się gwiazdami neutronowymi oraz pulsarami.  Tworząc Zielonogórskie Centrum Astronomii przyczynił się do wykształcenia kolejnych pokoleń astronomów, którzy nie rzadko rozwijają dziś swoje kariery w zagranicznych ośrodkach naukowych.

Trudno nam dziś uwierzyć, iż nie zobaczy i nie otworzy drzwi do swojego największego marzenia, jakim było planetarium. Planetarium, które z jego inicjatywy powstaje na naszych oczach w Zielonej Górze. Jego dziedzictwo będzie trwało.

W tych trudnych chwilach jesteśmy myślami z jego żoną Emilią, jego synami Jarkiem i Michałem oraz całą jego rodziną. Przyjmijcie od nas najszczersze wyrazy współczucia.



                            Pracownicy Instytutu Astronomii
                            Uniwersytetu Zielonogórskiego

 

 

 

 

Los czasami sprawia, że to co możemy przewidzieć nie następuje, a życie przybiera dla  nas nieprzewidziany obrót. W niedzielę 19 października 2014 roku odszedł od nas Janusz Gil. Zmarł nagle w swoim domu w Wilkanowie koło Zielonej Góry. Był moim profesorem, promotorem, kolegą  i przyjacielem. Poznałem go w 1988 roku, gdy zjawił się dość niespodziewanie w Zielonej Górze jako wykładowca na uczelni, gdzie studiowałem fizykę. Samo jego pojawienie się, spowodowało mój przyszły wybór - zainteresowanie się astrofizyką pulsarów. Miał trzy zawodowe pasje: badać pulsary, stworzyć silny ośrodek naukowy i wybudować planetarium. We wszystkich odniósł sukces. Właśnie za kilka miesięcy zostanie otwarte planetarium w Zielonej Górze, którego już nie będzie mu dane oglądać.

Kto spotykał Janusza Gila, ten był od razu przejęty niezliczoną liczbą jego pomysłów i przeogromną energią poświęcaną wszystkiemu czym się zajmował.

Prywatnie, cenił sobie rodzinę i zawsze mi o tym mówił - żonę Emilię, dwóch synów Michała i Jarka, z których był dumny, Agatę i Izę, a ostatnio wnuka Szymona, do którego zawsze mówił Szymek.

Tak jak pojawił się w Zielonej Górze niespodziewanie, tak i odszedł od nas również niespodziewanie. I jak pulsary, którymi się zajmował, jego myśli, idee i działania będą pulsować w nas jeszcze przez długie lata. 

Jego praca była jego pasją, a to co robił określało kim był i jaki pozostanie w naszych sercach.


Jarek Kijak,
Zielona Góra 20.10.2014