Korzystając z teleskopu Webba zaobserwowano słabą galaktykę krótko po Wielkim Wybuchu.

Już wkrótce, w nocy z 11 na 12 grudnia, kilkanaście minut po godzinie 1 UT, dojdzie do spektakularnego zjawiska zakrycia planetoidalnego. Dość duża asteroida (319) Leona przejdzie przed tarczą czerwonego nadolbrzyma świecącego dumnie w gwiazdozbiorze Oriona, dziewiątej pod względem jasności gwiazdy widocznej na nocnym niebie, czyli Betelgezy. Warto dodać, że alfa Oriona jest 760 razy większa od rozmiarów Słońca i leży w odległości 550 lat świetlnych od Ziemi.

Potężna ciemna szczelina określana mianem dziury koronalnej pojawiła się niedawno w pobliżu równika słonecznego. Ta przejściowa dziura umożliwia niezwykle szybkim wiatrom słonecznym podążanie w kierunku Ziemi.

Na Słońcu regularnie występują rozbłyski, które mogą mieć wpływ na Ziemię. Jednak w porównaniu z „super rozbłyskami” zaobserwowanymi przez misje kosmiczne wydają się one mało istotne.

W sobotę 9 grudnia o godz. 10.00 zaczyna się premiera "Przewodnika astronomicznego po Polsce" oraz Polskie Forum Kosmiczne. Dostępna będzie transmisja online z premiery.

NASA za pomocą sondy Psyche nawiązała pierwszą w historii komunikację laserową w dalekiej przestrzeni kosmicznej. Osiągnięcie to ma kluczowe znaczenie dla przyszłych misji kosmicznych.

Dzięki analizie danych naukowcom udało się uzyskać nową wiedzę na temat trzech gwiazd znajdujących się w samym sercu Drogi Mlecznej, które okazały się być niezwykle młode.

Zapraszamy do przeczytania dwóch opowiadań science-fiction nadesłanych na konkurs literacki Uranii „Fantasia Copernicana”, które pojawiły się niedawno na Portalu w dziale „Fantastyka naukowa” oraz do zapoznania się z postaciami Autorek.

Czarne dziury były centralnym punktem badań prowadzonych przez zespół naukowców z Uniwersytetu Monash.

Coś dla pesymistów (realistów?) … Wiadomo, że wskutek zmian ewolucyjnych Słońce stopniowo puchnie i staje się coraz jaśniejsze (~1% na 110 mln lat) Z tego powodu w ciągu najbliższego ~1,5 miliarda lat przestanie istnieć na Ziemi źródło naszego życia, czyli woda w stanie ciekłym. Ostatnio astronomowie przeprowadzili symulacje innego fatalnego zdarzenia – bliskiego spotkania Słońce z obcą gwiazdą. W wariancie bardzo pesymistycznym (obie gwiazdy mijają się w odległości mniej więcej Ziemia-Słońce) nasz Układ Słoneczny może nawet utracić wszystkie planety. Ale są również szanse na pozytywne wydłużenie czasu istnienia płynnej wody na Ziemi, np. gdy obca gwiazda zwiększy nieco rozmiary orbity ziemskiej. Może też zabrać Ziemię do swojego układu planetarnego lub przesunąć orbitę Ziemi do Obłoku Oorta.

Zrozumienie, że nawet planety w dziewiczych układach słonecznych mają pewne nachylenie orbit, stawia nasz Układ Słoneczny w szerszej perspektywie.

Ukazał się podwójny numer Uranii 5-6/2023 z ciekawymi tematami: ciemną materią i zasadą antropiczną. Dodatkiem do numeru jest ścienny kalendarz astronomiczny na cały 2024 roku.

Astronomowie z NRAO i innych ośrodków wykorzystali radioteleskop MeerKAT do zbadania 36 pozostałości po supernowych. Wyniki kampanii obserwacyjnej dają nam ważny wgląd we właściwości tych obiektów.

Gdy w 2025 roku obserwatorium Very C. Rubin zostanie oddane do użytku, stanie się jednym z najpotężniejszych narzędzi kiedykolwiek dostępnych dla astronomów. Ma rejestrować każdej nocy obrazy ogromnych fragmentów nieba za pomocą 8,4-metrowego zwierciadła i 3,2-gigapikselowej kamery. Każdy taki obraz zostanie przeanalizowany w ciągu 60 sekund, co ma na celu ostrzeganie i informowanie świata nauki o zdarzeniach krótkotrwałych, takich jak wybuchy supernowych. Każdego roku rejestrowanych będzie łącznie 5 petabajtów (czyli 5 000 terabajtów), nowych surowych danych, z czasem udostępnianych astronomom do szczegółowej analizy.

Obserwacje ukazały masywną młodą gwiazdę, która rośnie i akreuje materię z otoczenia, tworząc rotujący dysk.

W imieniu Planetarium i Obserwatorium Astronomiczne w Grudziądzu zapraszamy 6 grudnia o godzinie 11:55 pod Pomnik Mikołaja Kopernika na Placu Miłośników Astronomii w Grudziądzu.

Kwazary – jedne z najjaśniejszych znanych obiektów we Wszechświecie. Choć pierwotnie były uważane za bliskie gwiazdy, dziś wiemy, że są to galaktyki z bardzo jasnym źródłem w centrum – supermasywną czarną dziurą, która akreuje tak duże ilości materii, że część z niej jest zamieniana w energię, której cała galaktyka zawdzięcza swoją nadzwyczajną jasność. Dzięki tej jasności możemy obserwować kwazary, które są bardzo daleko od nas.

Czwórka astronautów księżycowych z końcem listopada tego roku podpisała się własnym nazwiskiem na elemencie rakiety, która wyśle ich w podróż wokół Księżyca już pod koniec 2024 roku.

Astronomowie rozwiązali półwieczną zagadkę, identyfikując gwiazdy związane z kosmicznym strumienie gazu emanującym z pary pobliskich galaktyk.

Teleskop Webba ujawnił szczegóły misternej struktury obiektu Herbiga-Haro o numerze 797 (HH 797) w gwiazdozbiorze Perseusza – w tym podwójną naturę wypływów materii!