Liczące ponad 3000 lat grodzisko położone wzdłuż brzegu rzeki w Serbii zawiera ślady dziesiątek budowli z epoki brązu.

Pasaż Odkryć Centrum Nauki i Techniki w Tarnowie nawiązał współpracę z Młodzieżowym Obserwatorium Astronomicznym im. Kazimierza Kordylewskiego w Niepołomicach. Celem tej współpracy jest m.in. organizowanie przedsięwzięć popularyzujących naukę, w tym m.in. astronomię.

Być może została wyjaśniona uniwersalna zależność dla pulsarów, magnetarów i potencjalnie szybkich błysków radiowych.

Systematyczna różnica między technikami określania wieku gwiazd może otworzyć nowe perspektywy w zrozumieniu wczesnego etapu ich ewolucji.

W Tarnowie rok temu zostało otwarte centrum nauki i techniki nazwane „Pasażem Odkryć”. Znajdziemy w nim pięć pracowni poświęconych pięciu wybitnym osobom związanym z Tarnowem. W jednej z pracowni znajduje się planetarium, w którym można wybrać się w kosmos w każdy weekend.

Polska firma Creotech zrealizuje dla ESA projekt Twardowski – studium wykonalności satelity do mapowania zasobów Księżyca.

Grupa astronomów, wśród których jest filipińsko-amerykańska astronomka Mia de los Reyes, wzywa do zmiany nazwy dwóch najjaśniejszych galaktyk satelitarnych Drogi Mlecznej oraz wszystkich innych obiektów noszących nazwisko portugalskiego odkrywcy Ferdynanda Magellana.

Teleskop Webba nieoczekiwanie odkrywa nikiel i tlen, które zazwyczaj są trudne do zaobserwowania.

Teleskop Webba sfotografował supernową SN 1987A, która wybuchła w odległości około 168 tysięcy l.św. w Wielkim Obłoku Magellana. Na tym zdjęciu w bliskiej podczerwieni po raz pierwszy zauważono struktury w kształcie sierpa lub półksiężyca, które być może pozwolą poznać ewolucję w czasie tych pozostałości po wybuchu supernowej.

Zapraszamy do przeczytania trzech opowiadań science-fiction nadesłanych na konkurs literacki Uranii „Fantasia Copernicana”, które pojawiły się na Portalu w dziale „Fantastyka naukowa” oraz do zapoznania się z postaciami Autorek!

Stolica województwa zachodniopomorskiego wzbogaciła się w tym roku o najnowszy obiekt przeznaczony na edukację i popularyzację nauki czyli Morskie Centrum Nauki im. prof. Jerzego Stelmacha (MCN) przy ul. Nad Duńczycą 1 w Szczecinie. W budynku centrum znajduje się także najmłodsze planetarium w Polsce, które zostało otwarte 5 maja 2023 r.

Został już tylko rok do ponownego lotu człowieka w okolice Księżyca. Misja Artemis II, w której czworo astronautów obleci naszego naturalnego satelitę w statku Orion jest obecnie planowana na listopad 2024 r. Czy jest to możliwy do zrealizowania termin? Jak wyglądają przygotowania do tej misji?

Nowe zdjęcie z Teleskopu Webba ukazuje gęste centrum Drogi Mlecznej z niespotykanymi szczegółami. Region Sgr C znajduje się blisko centralnej czarnej dziury Galaktyki, Sgr A*.

Teleskop Webba odkrył w Mgławicy Oriona kilkaset kandydatek na swobodne planety. Ciekawe, że około 40 z nich (~9%) porusza się w parach daleko od jakiejkolwiek gwiazdy. Te osobliwe układy podwójne istnieją na przekór oczekiwaniom teoretyków i zostały nazwane w języku angielskim Jupiter Mass Binary Objects (podwójne obiekty o masach podobnych do Jowisza), czyli w skrócie JuMBO.

Patrząc na masywne galaktyki pełne gwiazd, można odnieść wrażenie, że działają one jak fabryki gwiazd, wytwarzając wspaniałe kule gazu.

Korzystając z eksperymentu o nazwie Telescope Array w stanie Utah, USA, astronomowie zarejestrowali promień kosmiczny o niezwykle wysokim poziomie energii 244 EeV. Cząstka otrzymała nazwę „Amaterasu”. Pytania dotyczące jej pochodzenia i budowy na razie pozostają bez odpowiedzi.

Merkury pojawi się nisko na wieczornym niebie, w pierwszej połowie miesiąca, bo później będzie się krył w promieniach Słońca. Najłatwiej będzie go można zaobserwować 9 XII o zmierzchu. Natomiast Wenus jako Gwiazda Poranna widoczna będzie o świcie, na dobre dwie godziny przed wchodem Słońca. Czerwonawego Marsa nie dostrzeżemy w tym miesiącu na niebie, bo kryje się w promieniach Słońca. Gazowe olbrzymy Saturn i Jowisz będą widoczne na wieczornym niebie.

Atmosfery niektórych planet znajdujących się poza Układem Słonecznym wycieka w przestrzeń kosmiczną, powodując, że stają się one coraz mniejsze. Atmosfery te nie są zdmuchiwane przez silne wiatry gwiazdowe, jak można było oczekiwać. Tracone są raczej z winy samych planet.

Nowe badania wskazują, że większość galaktyk satelitarnych Drogi Mlecznej może być zniszczona po wejściu w halo galaktyczne.

Teleskop Webba zaobserwował w Mgławicy Oriona (M42) widowiskowe zjawisko – coś co wygląda jak kosmiczne fajerwerki, albo ogniste „palce”. Najprawdopodobniej jest to efekt katastrofy kosmicznej sprzed kilkuset lat.