Astronomia w niepodległej Polsce: lata 1923-1973


Jerzy M. Kreiner

Obserwatorium Astronomiczne na Suhorze, Uniwersytet Pedagogiczny im.
KEN w Krakowie

Sesja I: Historyczna (wykład zaproszony)

Poniedziałek 11.09.2023 16:00 – 16:30

abstrakt:
W okresie międzywojennym astronomiczne badania naukowe prowadziły wyższe uczelnie w Krakowie, Lwowie, Poznaniu, Warszawie i Wilnie. Za pomocą niewielkich instrumentów podjęto ambitne programy badawcze, obejmujące również zagadnienia astrofizyczne. Rozpoczęto wydawanie kilku czasopism astronomicznych (w tym: Acta Astronomica), a także podjęto program obserwacyjny w nowych stacjach i obserwatoriach astronomicznych zbudowanych na Lubomirze i na Popie Iwanie. Po drugiej wojnie światowej tradycje Obserwatorium Wileńskiego przejął Toruń, natomiast kilka lwowskich programów obserwacyjnych kontynuowano we Wrocławiu. Po roku 1956 nastąpił rozwój współpracy polskich placówek astronomicznych z ośrodkami zagranicznymi, dzięki której duża liczba młodych naukowców odbyła tam wielomiesięczne staże. Podjęto badania w nowych dziedzinach astronomii, m. in. w radioastronomii i heliofizyce, a także prace teoretyczne w zakresie astrofizyki. Astronomia polska uzyskała wysoką pozycję międzynarodową, czego wyrazem było zorganizowanie w Warszawie w 1973 r. nadzwyczajnego kongresu Międzynarodowej Unii Astronomicznej dla uczczenia 500. rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika.