Wkład polskich miłośników astronomii w poznawanie Wszechświata


Marek Zawilski

Polskie Towarzystwo Miłośników Astronomii, O/Łódź

Sesja I: Historyczna (wykład zaproszony)

Poniedziałek 11.09.2023 17:40 – 18:00

abstrakt:
Poznawanie wszechświata jest głównie domeną astronomów zawodowych. Jednocześnie jednak jego tajemnice starali się zgłębiać miłośnicy astronomii. Początkowo niezrzeszeni, ale od ponad 100 lat działający w dużej mierze w Polskim Towarzystwie Miłośników Astronomii (PTMA), mogą się poszczycić dokonaniami zarówno naukowymi, jak i popularyzatorskimi.
Ta pasja skłaniała ich do, najczęściej samodzielnego, studiowania astronomii,
budowy własnych teleskopów, a nawet obserwatoriów oraz prowadzenia obserwacji nieba, które przyniosły wiele wyników, liczących się naukowo.
Obserwacje te zazwyczaj były i są uzupełniające w stosunku do profesjonalnych, jednak często dotyczą zjawisk, które nawet z przyczyn organizacyjnych nie mogą być podejmowane przez astronomów zawodowych. Obserwacje miłośnicze są poza tym dość liczne. Wymienić tu można obserwacje gwiazd zmiennych, komet (w tym ich odkrywanie), meteorów, aktywności Słońca, a także obserwacje zaćmień i zakryć (w tym zakryć brzegowych przez Księżyc oraz zakryć gwiazd przez asteroidy, zwykle wykonywanych tylko w terenie, z dala od dużych obserwatoriów).
Oprócz tych dokonań, które mają znaczenie naukowe, nie sposób nie wskazać na inną działalność, a mianowicie szeroko pojętą popularyzację astronomii w społeczeństwie. Dyskusje, prelekcje, pokazy nieba, wyprawy obserwacyjne, publikacje drukowane i internetowe są nieocenionym uzupełnieniem edukacji
oficjalnej i popularyzacji wiedzy o wszechświecie realizowanej w środkach masowego przekazu. Niebagatelną rolę spełnia także ostatnio astrofotografia
amatorska.
W referacie zostaną przedstawione przykłady osiągnięć miłośników astronomii w Polsce.